น้ำนิ่งปลาน๊อค อ๊อกขาด...

บับเบิ้ลสตาร์ อ๊อกพร้อมใช้ช่วยได้ 

          อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย เป็นเขตเลี้ยงปลานิลที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ และมีกลุ่มเกษตรกรรวมกันกว่า 8,000 คน พื้นที่เลี้ยงปลากว่า 6,000 ไร่ ให้ผลผลิตปลาออกสู่ตลาดปีละกว่า 6,000 ตัน การเลี้ยงยังคงเป็นแบบธรรมชาติเดิมๆอยู่ แต่ปีที่ผ่านมาประสบปัญหาน้ำนิ่ง เนื่องจากเขตอำเภอพานจะเป็นการเลี้ยงปลาในบ่อดินเกือบทั้งหมด การไหลเวียนของน้ำในบ่อจะไม่เหมือนการไหลเวียนน้ำในกระชัง เวลาอากาศเปลี่ยนแปลงมักพบปัญหา ปลาน๊อคน้ำ ปลาขาดออกซิเจน ลอยหัว และตายเป็นจำนวนมาก การเสริมออกซิเจนใต้น้ำจึงมีบทบาทสำคัญมากในการเลี้ยง

          วันนี้เรามาสัมภาษณ์ คุณศุภสิทธิ์ เขื่อนแก้ว เกษตรกรเลี้ยงปลานิล อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย ใช้สายยางโอทูบับเบิ้ลมา 7 ปีแล้ว โดยใช้สายยางโอทูบับเบิ้ล ขดเป็นวงกลมติดกับเหล็กในการอนุบาล 2 ปี และเปลี่ยนมาใช้บับเบิ้ลสตาร์เป็นเวลา 5 ปีแล้ว จากที่เคยอนุบาลในบ่อปูน ก็หันมาอนุบาลในกระชังบ่อดินแทน มีสมาชิกสหกรณ์กว่า 2,000 ครอบครัว ประกอบอาชีพเลี้ยงปลา

          ได้เคยเสริมออกซิเจนให้ปลาที่อนุบาลในบ่อปูนด้วยหัวทรายแต่ค่าออกซิเจนก็ยังไม่เพียงพอ บังเอิญได้อ่านนิตยสารเกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ได้กล่าวถึง บับเบิ้ลสตาร์ อุปกรณ์พร้อมใช้จาก สายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ล ก็ได้สั่งมาใช้ต่อเนื่องเป็นเวลา 5 ปีแล้ว

          คุณศุภสิทธิ์ กล่าวว่า เราควรให้อ๊อกเพื่อปลาแข็งแรง กินอาหารได้เยอะ โตไว ไม่ใช่มาใช้เฉพาะเวลาน้ำนิ่ง ใกล้น๊อค ต้องเปลี่ยนแนวคิดให้ถูกต้อง เพื่อเกิดประสิทธิภาพสูงสุด

ข้อมูลการเลี้ยง

• กระชังอนุบาลปลานิลขนาด 3 x 3 เมตร
• หากมีการอนุบาลปลาแค่ 12 กระชัง จะใช้ปั๊มซุปเปอร์ชาร์จ 1.5 แรง
• หากมีการอนุบาลพร้อมกัน 24 กระชัง จะใช้ปั้มซุปเปอร์ชาร์ต 3 แรง
• บ่อความลึก 2 เมตร ในกระชังปลาอนุบาลน้ำลึก 1.5 เมตร
• ช่วงเวลาก่อนฟ้าสาง 3-4 นาฬิกา จะมีการเปิดใบพัดตีน้ำเสริม 1 ตัวต่อกระชัง 10 กระชัง

ระดับการวางบับเบิ้ลสตาร์

วางลึกจากผิวน้ำลงไป 50 เซนติเมตร นำเชือกมาทำเป็นคานตรงกลางกระชัง แล้วนำบับเบิ้ลสตาร์ มาแขวนก่อนจะหย่อนลงในกระชัง

ช่วงเวลาที่เปิดใช้งานระบบเติมอากาศโอทูบับเบิ้ล

สำหรับการอนุบาลปลานิล จะเปิดใช้งานบับเบิ้ลสตาร์ตั้งแต่ครั้งแรกที่ลงอนุบาล เปิดใช้งานตลอด 24 ชั่วโมง

วิธีการทำความสะอาด

• ใช้การแช่กรดเกลือ 1 คืนหลังจากนั้นใช้น้ำแรงดันสูงฉีดขัดล้าง ตากให้แห้ง แล้วจึงเก็บให้พ้นแสงแดด

สิ่งที่ประทับใจในบับเบิ้ลสตาร์

          การใช้สายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ล สามารถช่วยเพิ่มค่าออกซิเจนได้ในการอนุบาล จากค่าออกซิเจนที่เคยตกลงไปต่ำสุดคือ 1 ทำให้ปลาเกิดการน๊อคน้ำ เดิมอ๊อกในส่วนอนุบาล เคยตกลงไปถึง 1 แต่ตั้งติดตั้งอ๊อกใต้น้ำบับเบิ้ลสตาร์ ก็ดีขึ้น ทางฟาร์มสามารถรักษาค่าออกซิเจนไว้ที่ไม่ต่ำกว่า 3

อยากฝากอะไรถึงสมาชิกเกษตรกร...

          ตอนนี้สภาพแวดล้อมมันแย่ลง สภาพอากาศมีการแปรปรวน เดี๋ยวร้อน เดี๋ยวหนาว ทำให้ปลาปรับตัวไม่ทัน ยิ่งช่วงที่เข้าหน้าแล้งอากาศจะร้อนมาก มักเกิดปัญหาปลาน๊อคน้ำ ปลาป่วย ลอยหัวกันมาก เกษตรกรมักจะแก้ปัญหาในช่วงเวลานั้น โดยการซื้ออุปกรณ์เติมอากาศมาใช้ แต่มันอาจจะไม่ได้ประสิทธิภาพ หรืออาจจะช่วยไม่ทัน อยากให้เกษตรกรเริ่มติดตั้งอุปกรณ์เติมอากาศตั้งแต่เริ่มเลี้ยงเลย ไม่ใช่ติดตั้งเพื่อแก้ไขปัญหา แต่ติดตั้งเพื่อเลี้ยงให้ได้ผลผลิต เช่น บับเบิ้ลสตาร์ อุปกรณ์พร้อมใช้จากสายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ล เพราะออกซิเจนไม่ได้ช่วยแค่ให้ปลาไม่ป่วย แต่ออกซิเจนยังช่วยให้ปลากินอาหารได้เยอะ ทำให้ปลาเจริญเติบโตเร็ว มีรอบการเลี้ยงที่สั้นขึ้น ขายได้เร็วขึ้น

เลี้ยง 33 บ่อ ใช้ทุกบ่อ

เหตุพลเพราะ อ๊อกคือหัวใจการเลี้ยงสัตว์น้ำ 

          พี่มานิตย์ อินทองปาน เกษตรกรผู้เลี้ยงกุ้ง มาแชร์ประสบการณ์เลี้ยงกุ้งโดยใช้สายยางเติมอากาศด้วยระบบแก๊สแทนไฟฟ้ากันค่ะ 

          พี่มานิตย์เลี้ยงกุ้งแบบปล่อยตรง มีบ่อเลี้ยงแบบบ่อปู PE 100% ขนาด 1-2 ไร่ จำนวน 4 บ่อ และบ่อปู PE ขอบบ่อ ขนาด 1 ไร่ 20 บ่อ ลงกุ้ง 300,000 ตัว เลี้ยงที่ระดับน้ำลึก 1 เมตร - 1.20 เมตร 

          พี่มานิตย์ใช้สายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ลขนาด 5 หุน มาประดิษฐ์เอง โดยใช้สายยางเติมอากาศยาว 2 เมตร มาขดเป็นวงกลมบนแผงสี่เหลี่ยมจัตุรัส วางไว้ตามรอบบ่อ บ่อขนาด 1 ไร่ จะวางสายยางเริ่มต้นที่ 16 วง โดยมีระยะห่างแผงประดิษฐ์ 2 เมตร ใช้รูท 4 นิ้ว 10 แรง ใช้เครื่องยนต์ NV ต่อกับแก๊สหุงต้ม เพื่อเป็นตัวผลิตพลังงาน

          ถ้าบ่อที่ปู PE 100% สายยางเติมอากาศติดไว้กับฐานเหล็กที่มีขาสูงเล็กน้อยหรือ ไม่ต้องมีขาก็ได้ สามารถวางที่พื้นได้เลย เพราะตะกอนมันจะไม่ฟุ้งมาก แต่ถ้าเป็นบ่อที่เป็นพื้นดิน หรือ บ่อปู PE ขอบบ่อ ก็จะต้องทำขาให้สูงขึ้นมาจากพื้นประมาณ 6 นิ้ว เพื่อป้องกันไม่ให้ตะกอนฟุ้งขึ้นมา

          เปิดใช้งานสายโอทูบับเบิ้ลตั้งแต่ 5 โมงเย็น - 9 โมงเช้า เพราะช่วงเวลากลางคืนจะเป็นช่วงที่ออกซิเจนต่ำ เมื่อสุ่มวัดค่าออกซิเจนในบ่อ ช่วงเช้าจะอยู่ที่ประมาณ 5.8 - 6.2 โดยเฉลี่ย

ข้อมูลการเลี้ยง

• บ่อเลี้ยง ขนาด 1-2 ไร่
• บ่อปู PE 100% และบ่อปู PE ขอบบ่อ
• เลี้ยงแบบปล่อยตรง ลงกุ้งขนาด PL12
• ความหนาแน่น 300,000 ตัว/ไร่
• ให้อาหารโดยการหว่านมือ
• เปิดอ๊อกใต้น้ำโอทูบับเบิ้ล 16 ชั่วโมง
• ระดับความลึกของน้ำ 1 - 1.20 เมตร

การประดิษฐ์ที่สามารถทำเองได้

           พี่มานิตย์ใช้สายยางโอทูบับเบิ้ลขนาด 5 หุนมาประดิษฐ์ใช้เอง โดยตัดสายยางเติมอากาศยาวประมาณ 2 เมตร นำมาขดเป็นวงกลม เสียบเข้ากับข้อต่อสามทาง 1 ตัว แล้วรัดด้วยเคเบิ้ลไทด์ไว้กับแผงประดิษฐ์

อุปกรณ์ที่ใช้

1. สายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ล ขนาด 5 หุน ตัดยาว 2 เมตร
2. ข้อต่อสามทาง 16 มิลลิเมตร 1 ตัว
3. ฐานเหล็กสี่เหลี่ยมสำหรับถ่วงสายยางเติมอากาศ ขนาด 60 x 60 เซนติเมตร
4. เคเบิ้ลไทด์

วิธีการประดิษฐ์อุปกรณ์ใช้เอง

1. ตัดสายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ลยาว 2 เมตร
2. ขดสายเป็นวงกลม เสียบเข้ากับข้อต่อสามทาง
3. นำสายยางที่ขดเสร็จแล้ว มามัดติดกับฐานด้วยเชือก และวางไว้ที่ก้นบ่อ

ทำไมถึงเลือกใช้สายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ล

          สายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ลจะดีกว่าสายยางยี่ห้อเก่าที่เคยใช้มา เมื่อเปรียบเทียบกันแล้วสายยี่ห้อเก่าจะอุดตันเร็วกว่า กรอบง่าย และแตกหักง่ายกว่า แต่ถ้าเป็นสายยางเติมอากาศโอทูบับเบิ้ล สายยางจะมีการอุดตันน้อยกว่า มีความเหนียว ทนทาน ยืดหยุ่นได้ดีกว่า

ข้อแนะนำ

          สำหรับเกษตรกรที่ติดตั้งระบบแก๊สแทนไฟฟ้าเครื่องรูทโบเวอร์ควรติดตั้งท่อดูดอากาศให้สูงจากปกติ เพื่อจะดึงเอาออกซิเจนที่สะอาดมาใช้งานในการเพิ่มอ๊อกในกุ้ง เนื่องจากขณะที่ระบบแก๊สทำงานจะปล่อยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ออกมา ซึ่งเราไม่ต้องการ